Her türlü taşımayı kapsayan kurallar
EXW- Ex Works (İş Yerinde Teslimat)
Satıcı, işinde önceden kararlaştırılan tarihte malları alıcının siparişi için hazır tutarak alıcıyı bilgilendirir. Alıcı, malı şirketten teslim alır, ihracat için gerekli belgeleri hazırlar, gümrük işlemlerini tamamlar ve malı kendi ülkesine ithal eder. Malın firmaya tesliminden itibaren mal ile ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir.
FCA – Ücretsiz Taşıyıcı
Satıcı gümrük işlemlerini tamamlayıp belirtilen tarih ve yerde malı ilk taşıyıcının gözetimine teslim eder etmez teslimat işlemi tamamlanmış olur. Bu andan itibaren mal ile ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçer. Kargo ücreti ve diğer tüm masraflar alıcıya aittir.
CPT – Kargo Ödenen Alıcı
Satıcı, varış yerine kadar olan nakliye ücretini ödemekle yükümlüdür. Malların ilk taşıyıcının gözetimine geçtiği andan itibaren mala ilişkin tüm risk ve navlun dışı masraflar alıcıya geçer.
CIP – Nakliye ve sigorta ödenir
Satıcı, CPT’deki ile aynı yükümlülüklere sahiptir. Ancak, malların taşınması sırasında kaybolma veya hasar görme riskine karşı kargo sigortası yaptırmak zorundadır.
DAT – Terminalde teslim edilir
Mal, alıcı ve satıcı tarafından belirlenen son noktada (bu nokta bir liman veya gümrük deposu veya alıcının fabrikası olabilir) boşaltma masrafları satıcıya ait olmak üzere alıcının tasarrufuna bırakılır. Gümrükten doğan tüm gümrük işlemleri, masraflar, vergiler, resim ve harçlar alıcıya aittir.
DAP – Yerinde teslim
Malın, alıcı ve satıcı tarafından belirlenen boşaltma yerinde (bir liman iskelesi, gümrük idaresi, hava alanı) boşaltmaya hazır halde nakliye aracında alıcının emrine bırakılmasıdır. Gümrükten doğan tüm gümrük işlemleri, masraflar, vergiler, resim ve harçlar alıcıya aittir. Satıcı, malların belirlenen yere kadar olan nakliye masraflarından/terminal ile ilgili kayıp risklerinden sorumludur.
DDP – Vergisi Ödenmiş Olarak Teslim Edildi
Satıcı, sözleşme şartlarına uygun olarak malları hazırlar. Kendi ülkesinde ve alıcının ülkesinde kullanılmak üzere gerekli belgeleri hazırlar. İhracat ve ithalat gümrük prosedürlerini tamamlayın. Taşıyıcı aracı sağlar ve nakliye ücretini öder. Malın teslimine kadar olan tüm masraf ve riskler satıcıya aittir. Gümrük ücretlerini ödeyerek alıcının ülkesinde belirlenen yer ve tarihte teslimatı yapar. Alıcı, sözleşme hükümlerine uygun olarak mal bedelini öder ve malı teslim alır.
Deniz ve kara taşımacılığına özgü kurallar
FAS – Geminin Yanında Ücretsiz
Satıcının teslim yükümlülüğü, malın belirlenen limanda gemi doğrultusundaki rıhtım veya mavnaya konulmasıyla sona erer. Malın yüklenmesi, boşaltılması, nakliyesi ve sigortası alıcıya aittir.
FOB – Gemide ücretsiz
Satıcı, belirtilen tarih ve yerde malları alıcının sağladığı gemiye yükler. Malın gemi küpeştesine (güvertesine) geçmesinden sonra doğabilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar Alıcı’nın sorumluluğundadır. Satıcı, ihracat için gerekli tüm belgeleri hazırlar ve gümrük işlemlerini tamamladıktan sonra malları teslim eder.
CFR – Maliyet ve Nakliye
Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenir ve malları yükleneceği limana götürür. Gümrük işlemlerini yapar ve kargo ücretini ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirir. Bu andan itibaren kargo hariç mal ile ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir.
CIF – Maliyet, sigorta ve navlun
Satıcı, sigorta primini, nakliye ve yükleme masraflarını ve risklerini üstlenir ve malları yüklenmek üzere limana götürür. Satıcı kargo acentesi ile anlaşır ve bunu sağlar. Satın alma sözleşmesindeki malın belirtilen tarih ve yerde yüklendiğini alıcıya bildirir. Satıcı, sigorta primini ödeyerek yükleme yapacağı malın cinsine uygun en dar kapsamlı deniz sigortasını yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta priminin yanı sıra masraflar ve riskler alıcıya geçer.